Warsztaty FIW-07/2011

Ofiary śmiertelne w pożarach
Zakres badań kryminalistycznych oraz toksykologicznych

W dniach 25-26.03.2011 w Poznaniu odbyły się siódme warsztaty z dochodzeń popożarowych FIW-07/2011. Tematyka spotkania dotyczyła następujących zagadnień:

1. Ofiary śmiertelne w pożarach.
2. Zakres badań kryminalistycznych oraz toksykologicznych.

Z analiz statystycznych prowadzonych przez Państwową Straż Pożarną wiemy, że w latach 2000-2009 przeciętnie każdego roku w pożarach ginęło około 550 osób. Wskaźnik ilości ofiar śmiertelnych na 1 milion mieszkańców w Polsce w roku 2009 to 14,2, natomiast średni wskaźnik za lata 1997-2009 wyniósł 12,7.  W tym samym czasie ilość ofiar, które odniosły obrażenia w związku z zaistniałymi pożarami mieściła się w przedziale od ok. 2 do 4 tys. W przeliczeniu na 1 tysiąc pożarów wskaźnik ofiar śmiertelnych w  latach 2000-2009 wyniósł średnio ok. 3.6. natomiast wskaźnik ilości ofiar rannych mieścił się w przedziale od ok. 16 do prawie 25.

Ofiary śmiertelne oraz osoby ranne w pożarach, oprócz bólu i strat w wymiarze czysto ludzkim, generują olbrzymie straty dla budżetu Państwa. W Polsce nikt nie podjął się jeszcze próby oszacowania wielkości tych strat, dlatego też w tym zakresie korzystamy z metodyki przyjętej w innych państwach. Zgodnie z danymi brytyjskimi koszt śmierci jednego człowieka szacuje się na kwotę ok. 780 tys. funtów, co odpowiada ok. 3,7 mln zł.   Jedna osoba ranna pociąga za sobą koszt w wysokości przeciętnie 92 tys. funtów, co odpowiada ok. 432,4 tys. zł. ,  Tym samym w analizowanym okresie 10 lat, przyjmując tę metodykę szacowania kosztów ponoszonych przez budżet państwa, straty z tytułu ofiar śmiertelnych (5959 osób w okresie 2000-2009) to kwota rzędu ok. 22 mld. 48 mln. zł, oraz straty z tytułu ofiar rannych (32057 osób w okresie 2000-2009) to kolejne ok. 13 mld 862 mln zł. Razem daje to w okresie 10 lat kwotę ok. 35 mld. 910 mln. zł, która znacząco powiększa ogólną wartość strat bezpośrednich ponoszonych przez państwo w związku z zaistniałymi pożarami.
Każdy przypadek zgonu w pożarze jest przedmiotem szczegółowych badań i analiz prowadzonych przez śledczych oraz ekspertów medycyny sądowej. Ich zadaniem jest wykazanie, czy śmierć była następstwem powstałego pożaru, czy też były inne okoliczności np. o podłożu przestępczym. Jeśli doszło do zatrucia organizmu człowieka, to również ważne jest określenie przyczyn z podaniem zarówno czynnika toksycznego, czasu jego oddziaływania oraz następstw zdrowotnych. Musimy pamiętać, że wyniki specjalistycznych badań sądowych mogą przyczynić się nie tylko do ujawnienia okoliczności, które doprowadziły do zgonu lub zatrucia, ale również do ujawnienia nieprawidłowości w zakresie zastosowanych w obiektach materiałów, czy też nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów związanych z warunkami ochrony przeciwpożarowej w obiekcie.

Drugi dzień warsztatów FIW 07/2011 poświęcony był prezentacji szczególnych przypadków z postępowań prowadzonych przez uczestników biorących udział w warsztatach. Ponadto kol. Tomasz Sawicki przestawił oraz omówił strukturę przykładowej opinii biegłego.

W drugiej części spotkania przedstawiciel firmy STIGO Sp. z o.o. Pan Piotr Zaranek zaprezentował możliwości programu PyroSim służącego do konstruowania modeli Fire Dynamics Simulator (FDS), czyli modeli rozwoju pożaru. W państwach anglosaskich eksperci bardzo często sięgają po to użyteczne narzędzie do weryfikacji przyjętych na podstawie badań miejsca pożaru hipotez. Mamy nadzieję, że również biegli w Polsce zainteresują się tym programem i będą wspierać się analizami FDS w ustalaniu przebiegu pożaru oraz miejsca jego początku.

W warsztatach wzięło udział 30 osób, którym na zakończenie spotkania wręczono zaświadczenia uczestnictwa. Uczestnicy otrzymali również komplet materiałów ze spotkania, wydany w formie CD oraz wersję demonstracyjną programu PyroSim.

PODZIĘKOWANIA
Organizatorzy siódmych warsztatów FIW 07/2011 składają serdecznie podziękowania dla wszystkich osób i instytucji, dzięki którym możliwe było zrealizowanie spotkania ekspertów z dochodzeń popożarowych. Szczególne podziękowania składamy na ręce Pana dr. n. med. Czesława Żaby Kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej  UM w Poznaniu oraz p. mł. asp. Sebastiana Dropińskiego z KWP w Poznaniu. Dziękujemy również kol. Tomaszowi Wiśniewskiemu za pomoc w organizacji zajęć w Zakładzie Medycyny Sądowej UM w Poznaniu. Tradycyjnie dziękujemy również uczestnikom za zainteresowanie i udział w spotkaniu. Tym razem zainteresowanie było tak duże, że nie wszystkim udało się wziąć w nich udział, za co przepraszam tych, dla których zabrakło już miejsca.

Piotr Guzewski