Wybrane zagadnienia z problematyki dochodzeń popożarowych

Polska literatura z zakresu dochodzeń popożarowych oraz badań przyczyn pożarów jest nad wyraz skromna. Ubiegłe stulecie to ledwie kilka zwartych pozycji wydawniczych poświęconych tej tematyce. W zakresie prawnokarnym pożary były przedmiotem opracowań publikowanych przez prof. zw. dr. hab. Brunona Hołysta (1962) oraz prof. zw. dr. hab. Bogusława Sygita (1981).

Wielu pokoleniom policjantów i strażaków oraz biegłych sądowych znane są pozycje Pawła Borowskiego i Franciszka Pawłowskiego poruszające aspekty organizacji dochodzeń popożarowych oraz analiz przyczyn pożarów (1973, 1974, 1981). Kolejnym wydawnictwem z tamtego okresu, które warto tu wymienić to praca habilitacyjna  autorstwa zespołu w składzie: Antoni Kwiatkowski, Tadeusz Rydzek, Czesław Szulc, Jerzy Wolanin i Mirosław Zdanowski (1989).

Była to pierwsza tak obszerna pozycja ukazująca możliwości wykorzystania elektronicznych technik obliczeniowych do konstruowania matematycznych modeli opisujących przyczyny i okoliczności pożarów. Instalacje elektryczne i urządzenia elektryczne, jako potencjalne źródła pożaru doczekały się ciekawych opracowań autorstwa Ryszarda Zielińskiego (1992, 1994).

Inni autorzy zwartych publikacji poruszających problemy związane z procedurą ustalania przyczyn powstawania pożarów to: Piotr Kwiatkowski (2000), Tadeusz Terlikowski (2000) i Zdzisław Choroszewski (2000, 2005).

Początek XXI wieku to kilka kolejnych wydawnictw, w tym trzy ważne wydawnictwa opublikowane w ramach międzynarodowych konferencji pod hasłem „Badanie przyczyn powstawania pożarów – Research into the casuses of fire”, które odbyły się w Szkole Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu w latach 2003, 2005 i 2007. Niestety w odczuciu środowiska ekspertów policyjnych i pożarniczych oraz biegłych sądowych wykonujących zadania w obszarze badań przyczyn pożarów oraz ujawniania ich sprawców, wydawnictwa te – choć niezwykle cenne – nie zaspakajają ich obecnych potrzeb. Szczególne braki odczuwane są w zakresie metodyki badań pogorzeliska oraz możliwości, jakie daje współczesna nauka i technika w kryminalistycznym badaniu pogorzeliska oraz ujawnianiu sprawców podpaleń. Opracowania z tego zakresu nadal cierpliwie czekają na swoich autorów.

Niniejsze wydawnictwo pod tytułem „Wybrane zagadnienia z zakresu dochodzeń popożarowych”, to zbiór artykułów przygotowanych przez praktyków, w większości strażaków Państwowej Straży Pożarnej, wśród których są biegli sądowi z zakresu pożarnictwa oraz członkowie Polskiego Towarzystwa Ekspertów Dochodzeń Popożarowych w Poznaniu.

Tytuł wydawnictwa określa w zasadzie zakres opracowania, którego ramy wyznacza przede wszystkim doświadczenie autorów oraz obszar wiedzy, którą chcieli podzielić się z czytelnikiem. Być może w niektórych przypadkach czytelnicy odnajdą wiedzę  nazbyt osobistą, bardziej opartą na własnych obserwacjach autora i analizie zjawisk występujących podczas badania miejsca pożaru niż na chłodnej analizie stricte naukowej. Jednak z pewnością jest to pozycja ukazująca problemy, na które wrażliwe jest środowisko osób zajmujących się ustalaniem przyczyn pożarów. Stanowi cenną próbę uzupełniania luki w polskiej literaturze z zakresu dochodzeń popożarowych oraz badań przyczyn pożarów.

Redaktorzy niniejszego zbioru artykułów pragną serdecznie podziękować wszystkim autorom, którzy poświęcili swój czas na przygotowanie zamieszczonych tekstów. Serdecznie dziękujemy recenzentom: bryg. dr Barbarze Ościłowskiej, st. bryg. w st. spocz. dr. inż. Stanisławowi Lenartowi, mł. bryg. dr. inż. Grzegorzowi Pragaczowi nie tylko za wyrażone opinie, ale przede wszystkim za cenne uwagi, które przyczyniły się do poprawy jakości tekstów zarówno w warstwie merytorycznej, jaki i językowej. Słowa szczególnego podziękowania kierujemy pod adresem Pana mł. insp. Pawła Rybickiego – Dyrektora Instytutu Badawczego Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji w Warszawie oraz pracownikom tego Instytutu Badawczego, za dostrzeżenie potrzeby przedstawienia problematyki dochodzeń popożarowych. Dzięki zaufaniu, którym nas obdarzyli możliwe stało się ostateczne przygotowanie tej publikacji do druku. Mamy nadzieję, że będzie ona przydatna nie tylko dla biegłych, policjantów i strażaków, ale również dla prokuratorów i sędziów, którzy w swojej pracy korzystają z wiedzy specjalistycznej ekspertów opiniujących w sprawach o pożary.

Pod red. Piotra Guzewskiego i Mirosława Rosaka, Wyd. CLKP, Warszawa 2011

Źródło: CLK Warszawa